Sıradan bir çarşı değildir Kemeraltı. Bünyesinde esnaflar olduğu gibi, zanaatkârları ve sanatçıları da bulundurur. Hem de kuruluşundan beri neredeyse.
MÖ 27- MÖ 69 yılları arasında Smyrna’da ticari hayat hızla gelişir demiştik Kemeraltı 2’de. Bu dönemde Ege kentleri zanaat dallarından ‘dokuma’ konusunda oldukça gelişir. Milet halılarıyla, Efes yünleriyle, İzmir ise kumaşlarıyla ünlenir. Bugün de Ege kentleri dokuma zanaatında önemlidir. İzmir; ayakkabı imalatı, ıtriyat, şarap, gümüş ve bakır eşya yapımı gibi zanaat ürünlerindeki ünüyle de tanınır. Bugün Kemeraltı Çarşısı’nın birkaç metre altında bizden 2000 yıl önce de insanların aynı üretimi yapıp aynı şekilde alışveriş ettiklerini bilmek oldukça heyecan verici.
Kemeraltı’nda son yüzyıldaki değişimler elbette zanaatkârları ve sanatçıları da etkiledi. Bazıları ekonomik problemler nedeniyle çarşıdan gitmek zorunda kaldı. Bazıları ise zanaatını yeni nesle aktaramadığı için kayboldu, gitti maalesef. Ama sanatçılar, zanaatkârlar Tarihi Çarşıda hep var oldu. Çarşının gastronomi gibi bir diğer simgesi oldu.
Sanatçılar ve zanaatkârlar denildiğinde ilk akla gelen yerlerden biri Kızlarağası Hanı’dır. Birçok değerli sanatçıyı ve zanaatkârı bünyesinde barındırır, bu tarihi han. Zemin katta; gümüşçüler, halıcılar, hediyelik eşya satanlar, tesbihçiler, sabuncular, konfeksiyoncular, baharatçılar bulunur. Birinci katta, gümüş atölyeleri, antikacılar, pikap ve gramafon tamircisi, ney imalatı ve satışı yapanlar bulunur. Hanın dış cephelerinde ise restoranlar ve kahveciler vardır. Kızlarağası Hanı’nda ebru sanatçısı Fatma Hanım ebru kursları verir, İranlı minyatür ve tezhip sanatçısı Arya Kamalı, yine minyatür ve tezhip sanatçısı Ayşe Burcu Özkan, mücevher tasarımcısı Cengiz Şerefli, değerli taş kesim ve işletme sanatçısı Gülay Atıcı Ertan, takı tasarımcısı İlayda Şenoğlu, deri işleme ustası Kadir Gündüz, gümüş işleme ustası Mehmet Ali Özdamar, antikacı ve saatçi İsmail Güler, oya işi ve el işi yapan sanatçılar yer alır. Bazıları özel dersler verir, değerli eserlerinden alabilirsiniz, isterseniz.
Sanat ve zanaat konusunda bir diğer önemli durak Turistik El Sanatları Çarşısı’dır. Tezhip ve minyatür ustası Ayşegül Devecier, hat ve kaligrafi sanatçısı İlkay Kanar, keçe ustası Yalçın Ayarcıoğlu (kendisiyle birlikte keçe workshopu yapabilirsiniz. Hatta yaptığınız ürünü evinize götürebilirsiniz), takı tasarımcısı Mihrican Bal, kazaziye ve telkâri ustası Remziye Erdem sanatlarını icra eder ve bazıları ders bile verir, bu önemli çarşıda. Tüm sanatçılar ve zanaatkârlardan kıymetli ürünlerini alma şansınız da vardır, giderseniz. Çarşının dış cephesinde ise hediyelik eşya satanlar, tesbihçiler vardır.
Piyaleoğlu Hanı bir başka sanat ve zanaat noktasıdır. Telli çalgı eğitimi verilir, satışı ve üretimi yapılır bu handa. Bazı akşamlar konserler de düzenlenir. Çini sanatında Ebru Çamkıran; seramik ustası Yeşim Şahin, Birgül Barış ve Hülya Gül; bendir yapımı, satışı ve kursu veren Sami Bey; deri tasarımcısı Tuğba Ayyıldız, Agora Minyatür, ahşap tasarımcısı Atilla Candoğan bu hanın avlusunda sizleri bekler. Bazılarından sanatı ve zanaatı ile ilgili dersler alabilir ve yine değerli, el yapımı, özgün ürünlerini alabilme şansına sahip olabilirsiniz.
Beylere gidelim şimdi de. Burası adeta sanat ve zanaat sokağı haline geldi. Uluslararası Kültür Sanat Merkezi İranlı minyatür ve tezhip sanatçısı Arya Kamalı’nın öncülüğünde çok önemli işler yapar. Minyatür, tezhip, kaligrafi, hat, yağlı ve sulu boya dersleri verilir; yerel, ulusal ve uluslararası birçok sergi düzenlenir bu merkezde. Serdar Yörük’ün liderliğinde Eskiz Sanat Galerisi’nde yine yerel, ulusal ve uluslararası sergiler organize edilir. Tezhip ve minyatür ustası Ayşegül Devecier tezhip ve minyatür dersleri verir bu sokaktaki atölyesinde. Ebru ve resim dersleri veren atölyeler bulunur, 2. Beylerde. Yasemin Bayık, Desen Kutusu isimli atölyesinde desen dersleri verir. Örücü ustası İsmail Damar ve Hasan Güvenir de bu sokaktadır. Ud yapım ustası Nuri Tutpınar buradadır. Sokağın sonunda iki genç kadın girişimci tarafından açılan Sanat Köşk’te hem yetişkinler hem çocuklar için heykel workshop, cupcake mum workshop, punch workshop, ahşap boyama workshop, resim workshop, bez çanta boyama workshop yapabilirsiniz ve yaptığınız ürünleri evinize götürebilirsiniz.
Hamza Rüstem Tarihi Çarşı’nın fotoğraf sanatındaki ustasıdır. Girit’ten İzmir’e göç eder ve İzmir’in ilk Müslüman Türk fotoğrafçısıdır, Hamza Rüstem. Onunla birlikte gelen ailelere fotoğrafçılık mesleğini öğreterek pek çok fotoğrafçının yetişmesini sağlar. İzmir’de 1950-1960 yıllarına kadar açılan fotoğrafçıların hepsi Giritli’dir. Hamza Rüstem İzmir ve İstanbul Fotoğrafçılar Odası’nı kurar. İşletme, 1925’ten günümüze kadar Hamza Rüstem ismiyle Kemeraltı’nda yaşamaya devam eder.
Abacıoğlu Hanı’nda Nacar Saatçilik hizmet verir. Kemeraltı’nda 3 kuşaktır bu mesleği devam ettirirler. Pek çok İzmirli’nin kolundaki ilk saat onlarındır. Saat tamiri, perakende satış, saatçilere toptan satış, saat malzemeleri satarlar bir asır boyunca.
Antikacı, müzeci, koleksiyoner Hür Efe Antik çok önemli bir değeridir Kemeraltı’nın.Şeref Üsküp, 1948 yılından itibaren Hür Efe Gazetesi’ni Kemeraltı’ndaki binalarında yayımlar ve Efe-Zeybek kültürünün İzmir’deki merkezi haline getirir. Babasının mirasını şimdi oğlu Cem Üsküp başarıyla devam ettirir.
Kemer Plaza’da Pamukoğlu Antik Saat’in sahibi ve İzmir Saat Kulesindeki saatin de kurulumunu yapan Fethi Usta vardır.
1913 yılında Hüsnü Bey ve Fahrettin Bey tarafından kurulan Yavuz Kitabevi günümüze kadar kırtasiye ve kitapçı sektöründe devam eder. Aynı zamanda sahaftır.
Havra Sokağı’nda tenekeci Sakıp Taş 1929 yılında kurulan asırlık işletmelerinde üretmeye devam eder.
Necati Gürbüz; müzik aletleri üreticisi olarak hizmet verir. Ud, kanun, klasik kemençe ve eski Türk sazlarını imal eder ve tamiratlarını yapar.
Borg Kuyumculuk, 1922 yılında Malta’dan göç eden Borg ailesi tarafından kurulur. Bu tarihten itibaren günümüze kadar kuyumculuk sektöründe çalışma hayatına devam eder. Kemeraltı’nın en eski kuyumcusudur.
Havra Sokağı’nda Yelis Özeryüksel özellikle Musevi dinin motiflerinin yer aldığı ev tekstili ürünleri tasarlayıp üretir ve satışını yapar.
Bedesten Çarşısı’nda sedefkâr Mehmet Ağca, Tezcan İşhanı’nda mücevher tasarımcısı Mustafa Söğüt, Üzümcü İşhanı’nda naht sanatçısı Rauf Zenger, Kuyumcular Çarşısında kuyumcu ustaları Sami Atık ve Şener Atik, Kestane Pazarı’nda makrome ip üreticisi Tamer Tekeli, Palamut İş Hanı’nda bakır işleme ustası Yaşar Bartık, Azizler Sokağı’nda ahşap fıçı ustası Yaşar Çan, Taşçılar İçi’nde metal işleme ustası Yaşar Dağlı, ahşap ustası Abdurrahman Albeni, pirinç Döküm Ustası Ali Uğur Kalender, nazar boncuğu ustası Hüseyin Hüsnü Alp, bakır ustası İbrahim Lütfi Yıldırım, deri işleme ustası İlker Güdücü, demir işleme ustası Süleyman Akdemir, fıçı ustası Recep Burcak tarihi çarşıda üretmeye devam eden kıymetli sanatçılarımız ve zanaatkârlarımızdandır.
Antikacılar Çarşısında antikacılar ve sahaflar bulunur. Küçük Demirhan Pasajında demirci ve kalaycı, Büyük Demirhan’da ise bakır ustası İnan Yıldırım bulunur. Akman Pasajı’nda Geleneksel El Sanatları dersi alabilirsiniz. Beit Hillel Sinagogu karşısında fıçı ustası, Numan Pide’nin çaprazında ahşap ustası bulunur.
Ve Tarihi Çarşı’da TC Kültür ve Turizm Bakanlığı Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyanları yer alır. Çinide Ebru Çamkıran, tezhipte Ayşegül Devecier, nahtta Rauf Zenger, kazaziyede Remziye Erdem, bakırda Hasan Var Tarihi Çarşı’nın Kültür Bakanlığı onaylı ve sertifikalı kıymetli sanatçıları ve zanaatkârlarıdır.
Tarihi Akın Pasajı’nda, Uluslararası Kültür Sanat Merkezi’nde, Eskiz Sanat Galerisi’nde, Yolo Art&Lounge’ta, İzmir Büyükşehir Belediyesi Çetin Emeç Sergi Salonu’nda ve İktisat Kongresi binasında düzenlenen sergilere katılabilirsiniz. İzmir Devlet ve Opera Balesi Elhamra Sahnesi’nde opera, bale, tiyatro izleyebilir, konser dinleyebilirsiniz. Nazım Hikmet Kültür Merkezi’nde konser dinleyebilir, tiyatro izleyebilirsiniz. Eski Çınar Sinemasının yerinde Sahne Tozu Tiyatrosu’nda tiyatro kursu alabilir ve tiyatro izleyebilirsiniz.
Portekiz Sinagogu, ‘Sosyal ve Kültürel Etkinlik Merkezi’ olarak hizmet verir. Etz Hayim Sinagogu, Hevra Sinagogu ve Sinyora Sinagogu’nda da yıl içinde çeşitli söyleşiler, sanatsal ve kültürel etkinlikler organize edilir. ‘Sefarad Kültür Festivali’ 2018 yılından itibaren her yıl Portekiz Sinagogu, Etz Hayim Sinagogu, Hevra Sinagogu, Sinyora Sinagogu’nda düzenlenen söyleşiler, konserler, film gösterileriyle kutlanır. Bu etkinlikleri de takip edip, istediklerinize gidebilirsiniz.
Sıradan bir çarşı değildir, Kemeraltı. Birçok değeri içinde barındırır. Her daim canlı ve hareketli sokaklarında gezerken bazen tarihi yapılarının önünden geçersiniz, bazen meşhur lezzetlerinin kokusu gelir burnunuza, bazen bir sanatçıya, bazen de bir zanaat ustasına denk gelirsiniz. Koca bir günü sıkılmadan geçirebilirsiniz bu çarşıda. Güler yüzlü ve sıcakkanlı esnafı, sanatçısı ve zanaatkârıyla ahbap olur; yeni dostluklar kurarken bulursunuz kendinizi.
Çerez politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez kullanmaktayız. Sitemizi kullanarak çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız. Çerez Politikası
