İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı ve Sağlıklı Kentler Birliği Başkanı Dr. Cemil Tugay, Cumhuriyet Halk Partisi tarafından Ankara’da düzenlenen Birinci Basamak ve Koruyucu Sağlık Hizmetleri Çalıştayı’nda konuştu. İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak aralık ayı itibariyle sosyal destek sistemindeki 18-26 yaş grubundaki kadınlara 3 doz HPV aşısı uygulamasına başlayacaklarını duyuran Başkan Tugay, “Belediyelerin ne bugün ne de bizim iktidarımızda, sağlık alanında pasifleştirilmemesi gerektiğini söylüyorum. Mutlaka kurgulanacak olan sağlık politikalarında sağlık sistemi içinde belediyelere roller verilmeli” dedi.
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, Cumhuriyet Halk Partisi tarafından Ankara’da düzenlenen Birinci Basamak ve Koruyucu Sağlık Hizmetleri Çalıştayı’na katıldı. CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in katılımıyla, CHP Genel Başkan Yardımcısı Zeliha Aksaz Şahbaz başkanlığında gerçekleştirilen programda, Başkan Tugay tarafından Birinci Basamak ve Koruyucu Sağlık Hizmetlerinde Yerel Yönetimler başlıklı sunum yapıldı. Aynı zamanda Sağlıklı Kentler Birliği Başkanı olan Tugay, temel koruma, birincil koruma, ikincil koruma ve üçüncül koruma kapsamında İzmir’de yapılan sağlık çalışmalarını aktardı. HPV aşısı ve üreme sağlığı hizmetlerine ilişkin müjde veren Başkan Tugay, yerel yönetimlerin sağlık politikaları belirlenirken aktif rol alması gerektiğini vurgulayarak “Belediyelerin ne bugün ne de bizim iktidarımızda, sağlık alanında pasifleştirilmemesi gerektiğini söylüyorum. Mutlaka kurgulanacak olan sağlık politikalarında sağlık sistemi içinde belediyelere roller verilmeli. Ben aynı zamanda doktor olarak bunu söylüyorum. Sağlık hizmetinin neleri kapsadığını çok iyi bilen biri olarak çok önemli bir fırsatımız olduğunu, çok önemli bir gücümüz olduğunu belirterek bununla ilgili çalışmalar yapmamız gerektiğini söylemek isterim” diye konuştu.
HPV aşısı 3 doz uygulanacak
Kişiye yönelik birincil koruma uygulamaları kapsamında aşılama çalışmalarının en çok konuşulması gereken konulardan biri olduğunu belirten Başkan Tugay, “2003 yılından beri ülkemizdeki politikalar, koruyucu hekimlikten ve toplum sağlığını sağlamaktan çok bir tüketim alanı olarak, ticarileşmiş bir alan olarak insanların hasta olmasına izin verip daha sonra onları tedavi ederek bazı kişi ve kurumların kazanç sağlaması ile ilgili bir süreçtir. Burada ihmal edilen en önemli konulardan biri aşılamadır. Bugün aşılamaların çok daha düşük oranda olduğunu, aşı ile önlenmiş bazı hastalıkların yeniden görülmeye başlandığını hepimiz biliyoruz. Cumhuriyet Halk Partili yerel yönetimler, HPV aşısına sahip çıkıyor” diyerek Dünya Sağlık Örgütü'ne üye ülkelerin yüzde 60'ında HPV aşısının sağlık sigortaları ile ücretsiz olarak yapıldığını vurguladı. Türkiye’de HPV aşısının henüz SGK tarafından karşılanmadığını ve aşılanma oranının binde 9 ila yüzde 3.9 arasında olduğunu dile getiren Başkan Tugay, “Bu çok yetersiz ve çok üzücü bir orandır. HPV enfeksiyonunun bir halk sağlığı sorunu olduğunu ve bu aşı ile serviks kanseri oranının düşürüleceğini hepimiz biliyoruz. İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak aralık ayı itibariyle 18-26 yaş grubundaki ve sosyal destek sistemindeki kadınlara 3 doz HPV aşısı uygulamasına başlayacağız. Tabii ki savunduğumuz ve olmasını istediğimiz şey, sağlık sigortası sisteminin tüm kızlarımıza aşıyı yapmasıdır” yorumunda bulundu.
Ücretsiz üreme sağlığı hizmetleri
Çocuk doğurmayı istemediği veya bunu ertelemek istediği halde gebeliği önleyici herhangi bir yöntem kullanmayan kadınların durumunu ifade eden “karşılanmamış aile planlaması ihtiyacı” olgusunu anlatan Başkan Tugay, Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırmaları'na (TNSA) göre evli kadınlar arasında karşılanmamış aile planlaması ihtiyacının 1993 yılından sonraki 20 yıl boyunca sürekli azaldığını ancak 2018'den önceki son beş yıllık dönemde karşılanmamış ihtiyaçta yüzde 5,9'dan yüzde 11,6'ya keskin bir artış gerçekleştiğini kaydetti. Bu kapsamda İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılacak çalışmaları duyuran Başkan Tugay, şöyle devam etti: “Çocuk sahibi olmak istemeyen, bunun için şartları uygun olmayan, aile planlaması konusunda desteğe ihtiyacı olan pek çok kadın, ne yazık ki sahipsiz durumda. Türkiye’de hastanesi olan tek belediye, İzmir Büyükşehir Belediyesi’dir. Aralık ayından itibaren Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu desteğini de alarak Üreme Sağlığı Birimi’ni hayata geçireceğiz ve aile planlaması başta olmak üzere üreme sağlığı hizmetlerini ücretsiz gerçekleştireceğiz. Bu da birincil korumaya örnek bir başka uygulamamız olacak.”
“Sağlık sisteminde çok rahatsız edici boşluklar var”
Hastalıkları belirtisiz dönemlerinde ya da belirtilerin henüz ağırlaşmadığı erken döneminde teşhis ve tedavi etmeyi kapsayan ikincil koruma uygulamalarını anlatan Başkan Tugay, ikincil koruma kapsamındaki uygulamaların yerel yönetimler eliyle rahatlıkla yapılabileceğini, İzmir Büyükşehir Belediyesi Eşrefpaşa Hastanesi’nin ikincil koruma kapsamındaki tüm uygulamaları sunduğunu dile getirdi. Eşrefpaşa Hastanesi ekiplerinin çok sayıda insana evde sağlık ve bakım hizmeti verdiğini söyleyen Başkan Tugay, “Bu çalışma, birinci basamak sağlık hizmetlerinin kapsayıcılığını artıran bir çalışma. Sadece sabit bir yerde verilen bir hizmet değil, aynı zamanda ayağa götürülen, tamamen ücretsiz bir hizmet” sözlerine yer verdi. Plastik cerrah olması nedeniyle meme kanseri vakalarını çokça bildiğini ifade eden Başkan Tugay, “Aslında çok erken dönemde yakalanabileceği halde katlanıyor ve bu konudaki ihmaller o kadar fazla ki. Dünyada pek çok ülkede belli yaşlardan sonra kadınların mamografi yaptırması, erkeklerin PSA testi yaptırması zorunlu. Böyle kararlar alınması lazım. Sağlık sisteminde bu konular çok rahatsız edici boşluklar. Bunlarla ilgili yerel yönetimler aktif rol alabilir ve çok kolayca yapılabilir. Belki yüz binlerce insanımızın hayatını kurtarabiliriz. Sağlık sistemindeki önemli bir açığı düzeltebiliriz” ifadelerini kullandı.
“Toplumun ciddi bir psikoterapiye ihtiyacı var”
Üçüncü korumanın rehabilitasyon hizmetlerini kapsadığını ifade eden Başkan Tugay, “Rehabilitasyon, bedence ya da ruhça engelli duruma düşmüş olanların başkalarına bağımlı olmadan yaşayabilmelerini sağlamak için yapılan bütün çalışmaları kapsıyor. Engellilik durumu ile ilgili yerel yönetimler eliyle yapılabilecekler çoğunuzun malumu. Dikkat çekmek istediğim başka bir şey var. Bugün toplumumuzun çok büyük bir kesimi psikolojik olarak engelli durumda. Tüm toplumun ciddi bir psikoterapiye ihtiyacı var. Belediyeler bunu da çok basit yollarla yapabilir. Bu zorlu zamanlarda toplumun psikolojik sağlığına sahip çıkmayan bir merkezi yönetimin yarattığı bu eksikliği tamamlamak için yerel yönetimler olarak çokça rol alabiliriz” dedi.
“Türkiye’de bir İleri Yaş Eylem Planı olmalı”
Cumhuriyet Halk Partili belediyeler olarak sağlığı bir hak olarak gördüklerini ve her türlü sağlık çalışmasını desteklediklerini belirten Başkan Tugay, “Sağlıklı olmak, çevrenin etkisiyle de olan bir durum. O nedenle kentlerimizin sağlıklı yapılanmasını sağlamak, sağlıksız her türlü unsuru ortadan kaldırmak da insanların sağlıklı olma hakkına verdiğimiz en büyük hizmetlerden biridir. İyilik halini desteklemekten bahsedince bir parantez açmalıyız” diyerek genç nüfusun azaldığına ve yaşlı nüfusun gün geçtikçe arttığına işaret etti. Türkiye’de bir İleri Yaş Eylem Planı’nın olması gerektiğini savunan Başkan Tugay, yerel yönetimlerce bu alanın da önemli bir çalışma alanı olarak görülmesi gerektiğini söyledi.
Tek sağlık
İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak 2025-2029 Stratejik Planı'nda “tek sağlık” kavramının beş stratejik eksenden biri olarak ele alındığını söyleyen Başkan Tugay, şöyle konuştu: “Kentimizi sağlıklı yapmak, insanlarımızı sağlıklı yapmak ve geleceğe sağlıklı gitmek konusunda kendimize plan yaptık. İklim değişikliğinin insan sağlığı üzerindeki etkilerini çok önemli bir çalışma alanı olarak belirledik” dedi. Başkan Tugay, “tek sağlık” çalışmaları kapsamında İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından Sahipsiz Hayvan İzmir Eylem Planı, İleri Yaş İzmir Eylem Planı, yangın bölgelerinde vatandaşların katılımıyla ağaçların hayata kazandırılması gibi çalışmalar yapıldığını belirtti.
Büyükşehir’den Gıda Stratejisi belgesi
Sunumunda sağlık çalışmaları kapsamında temel koruma kavramını aktaran Başkan Tugay, temel korumanın risk faktörleri ortaya çıkmadan önce atılan adımlar olarak tanımlanabildiğini ve tıbbi sorunların ötesinde toplumsal kaygıların önlenmesini içerdiğini belirtti. Dünyada 922 milyon kişi yetersiz beslenirken, 2,3 milyar kişinin ise gıda güvensizliği içinde olduğunu kaydeden Başkan Tugay, sağlıklı ve uygun fiyata gıda alamayan ya da bu gıdalara ulaşamayan insanlar ve semtleri niteleyen “gıda çölü” kavramına değindi. Her şehrin bir Gıda Stratejisi oluşturması ve özellikle dezavantajlı grupları gıda çöllerine mahkum olmaktan kurtarması gerektiğini vurgulayan Başkan Tugay, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Gıda Stratejisi belgesini pek yakında hayata geçireceğini dile getirdi.
Ses kirliliğinin azaltılması için işbirliği
Bireye veya topluma yönelik uygulanabilen birincil korumanın, hastalıkların oluşmasını engelleme, hastalıktan koruma, toplumda yeni olguların görülme sıklığını azaltmayı amaçladığını ifade eden Başkan Tugay, hem birey hem de toplum için yapılan birincil koruma uygulamalarından örnekler verdi. Belediyelerin çevre ile ilgili iyileştirme programlarının tamamının bu koruma düzeyi ile ilgili olduğunu hatırlatan Başkan Tugay, İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak ses kirliliğinin azaltılması ile ilgili Dünya Akustik Federasyonu ile işbirliği yapılarak yeni bir programa dahil olacaklarını duyurdu.
