Yıllar önce bir gastronomi fuarında karşılaşmıştım ilk kez “Hardaliye” ile…
Eminim ki yazımı okuyan çoğu kişi de bu gizli kalmış şifalı içeceğin adını ilk defa duymuştur.
Atatürk’ün de çok sevdiği ve “Milli içeceğimiz yapın” dediği Hardaliye’yi tam da üzüm zamanında sizlere tanıtmayı boynumun borcu bildim.
Kırklareli’yle özdeşleşmiş olan Hardaliye, kokulu ve koyu renkli yaş üzümlerden elde edilen alkolsüz bir içecek. İlk kez kimin yaptığı konusunda bir kayda rastlanmasa da köklü bir tarihe sahip Hardaliye.
Evliya Çelebi de Hardaliye’den bahsetmiş
Osmanlı döneminde geleneksel yöntemlerle üretilen üzüm şırasını korumak, uzun süre dayanmasını sağlamak amacıyla ortaya çıkan bir yöntemle doğuyor Hardaliye. Üzümler özel fıçılarda hardal tohumlarıyla birlikte saklanmaya başlanıyor. 1900’lü yılların başlarında İstanbul’da “Kırk Kilise Hardaliyesi” ismiyle satışının yapıldığı söyleniyor.
Atatürk’ün Hardaliye ile karşılaşması
Cumhuriyet dönemine geldiğimizde, hardaliye ile ilgili bir hikaye çıkıyor karşımıza.
1930 yılında Mustafa Kemal Atatürk, Kırklareli’ni ziyaret ediyor. Ona şehrin yöresel lezzetlerinden olan hardaliye ikram ediliyor. Hardaliyeyi afiyetle içen Atatürk, bu lezzeti çok beğeniyor. Dönemin Kırklareli Belediye Başkanı ve halkına hardaliyeyi milli bir içecek haline getirmeleri gerektiğini söylüyor. Yıllarca sevilerek tüketilen, sadece Kırklareli civarında bilinen bu lezzet ne yazık ki milli içeceğimiz haline gelemiyor.
Şifalı bir içecek oysa…
Üzüm sayesinde güçlü antioksidan özellikler taşıyan hardaliye, vücudu toksinlerden arındırıyor.
Düzenli tüketildiğinde bağışıklık sistemini güçlendirici etkiler gösteriyor. İçeriğindeki flavonoidler sayesinde kanserden, kalp ve damar hastalıklarına kadar, bir çok rahatsızlığa karşı vücudu çok daha savunmalı hale getiriyor. Daha pek çok faydası var hardaliyenin.
Kavacık Üzümünden Hardaliye olmaz mı?
Bu hafta sonu Karabağlar Belediyesi’ne bağlı Kavacık Mahallesinde festival var. Kavacık Mahallesini özel kılan Enfes Üzümü de denilen Kavacık Üzümü’nün burada yetişmesi. Doğum yeri Fransa olan Alphonse Lavalle cinsi üzüm, bu bölgeyi o kadar çok sevmiş ki yıllardır yetişmekte. Üzümün özelliği morumsu-siyah tane rengi ve Kavacık’a özgü 11 grama kadar ulaşabilen tane iriliği.
Köyün çalışkan kadınları Enfes Üzümünden pekmezden, pestile, sirkeden, lokuma pek çok ürün üretmekte. Günlerdir aklımda deli sorular. Kavacık Hardaliye’si üretilse keşke diye.
Katma değeri yüksek ürünler üreterek, yerel kalkınmada daha ileri gitmek mümkün.
Ben hayalini kurdum. Gerçekleştirmek için harekete geçmek lazım…
Sevgiyle kalın
SİBEL ÖNBAŞ I 15.09.2024