Yozgat siyaseti Türkiye’nin siyasi haritasını okumak isteyenler için daima özgün bir örnek sundu. Anadolu'nun ortasında yer alan ve Hititlerden Osmanlı’ya pek çok medeniyetin uğrak yeri olan bu kadim şehir hem merkez sağın hem de milliyetçi akımların güçlü olduğu bir zemin sundu; ancak zaman zaman sürprizlere de sahne oldu.

1977’de CHP, Bülent Ecevit’in halkçı rüzgarıyla bu topraklarda birinci parti olurken, 2000’lerde AK Parti’nin sarsılmaz hakimiyeti başladı. Bugün ise CHP, Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanması sonrası en yaratıcı eylemi yapan Yozgat’ta Özgür Özel liderliğinde yeniden ayağa kalkmanın sinyalleri veriyor.


1977’de Ecevit’le gelen zafer

CHP'nin Yozgat’taki siyasi geçmişinde en parlak yıl hiç kuşkusuz 1977 idi. Karaoğlan lakaplı Bülent Ecevit’in liderliğinde CHP, halkçı politikaları ve sosyal adalet söylemleriyle Yozgat’ta %28,9 oy oranıyla birinci parti konumuna yükseldi ve 2 milletvekili çıkardı. Diğer koltuklar Adalet Partisi, MHP ve MSP arasında paylaşıldı. O dönemde Türkiye genelinde işçi sınıfı hareketleri, köylü talepleri ve gençlik dinamiğiyle solun yükseldiği bir dönemdi. DİSK'in öncülüğündeki sendikal mücadeleler, köylülerin toprak talepleri ve anti-emperyalist söylem, CHP'nin halkla temasını güçlendirdi. Bu rüzgâr, muhafazakâr yapısıyla bilinen Yozgat’ta bile etkisini gösterdi.

1980 darbesiyle silinen hafıza

1980 askeri darbesiyle birlikte Türkiye’de siyasi yaşam yeniden şekillendi. CHP kapatıldı, kadroları dağıldı. Bu boşlukta ANAP, DYP ve Refah Partisi gibi sağ ve muhafazakâr partiler Anadolu’yu domine etti. CHP’nin ardılları olan SHP ve DSP gibi partiler ise Yozgat gibi illerde tam anlamıyla yok olmasalar da taban bulmakta zorlandı.

1983 seçimlerinde CHP yasaklıydı, ANAP %62 oyla büyük bir zafer kazandı.
1987'de DYP %31, ANAP %30 ile yarıştı, SHP ise %10 barajının altında kaldı.
1991'de DYP %35, ANAP %26, RP %15 alırken, SHP ancak %10 oy alabildi.
1995’te RP %27, DYP %24, ANAP %23 alırken, CHP %8’in altında kalarak temsil dışı kaldı.
1999’da MHP %39 oyla 3 milletvekilinin tamamını kazandı, CHP ise %3,9’da kaldı.
Bu yıllarda CHP, Yozgat’ta ya baraj altında kaldı ya da son sıralarda yer aldı.

 

Ve AK Parti dönemi başlıyor…

AK Parti'nin kurulduğu 2001 yılından itibaren Yozgat'ta yeni bir siyasi dönem başladı.
2002 seçimlerinde AK Parti %51 oyla 5 milletvekilinin tamamını kazandı, CHP ise %13,6 oyla 1 milletvekili çıkardı. Bu, 1980 sonrası CHP'nin Yozgat’tan ilk kez temsil imkânı bulduğu andı.

2007 seçimlerinde AK Parti %66 oyla 4 milletvekili çıkarırken, MHP 1 vekil aldı. CHP baraj altında kaldı.
2011’de AK Parti %66,5 oyla 4 vekil aldı, MHP 1 milletvekili çıkardı, CHP ise %11,3 oy almasına rağmen vekil çıkaramadı.
Haziran 2015’te AK Parti %53, MHP %26, CHP %13 aldı, ancak CHP yine milletvekili çıkaramadı.
Kasım 2015’te AK Parti %67’ye yükseldi, MHP %20’ye, CHP ise %10,5’e geriledi.
2018’de AK Parti %66 oyla 3 milletvekili çıkardı, MHP %15 ile 1 vekil aldı. CHP ise %11,5 oyla yeniden 1 milletvekili çıkardı. O isim, bir Eğitim Enstitülü olan Ali Keven’di. Bu sonuçla birlikte CHP, 16 yıl aradan sonra tekrar Meclis’te Yozgat’ı temsil etme imkânı buldu.

 

Değişen ittifaklar ve Yozgat

2023 seçimlerinde ittifak sistemi değişti. CHP, İYİ Parti ile ayrı listelerde yarıştı. Tablo şöyle seyretti:

AK Parti: %43,6 oy – 2 milletvekili

MHP: %29 – 1 milletvekili

İYİ Parti (Altılı Masa’dan): %13 – 1 milletvekili

CHP: %8,2 – Milletvekili çıkaramadı

 

Bu tablo AK Parti’nin önceki seçimlerle kıyaslandığında Yozgat’ta yüzde 20’yi aşan bir oy kaybına uğradığını ortaya koyarak, traktör eylemlerinin ilk işaretini verdi. CHP ise tek başına değil ama güçlü bir ittifakla Yozgat’ta temsil imkânı yakalayabileceğini gösterdi.

2025’in “eylemci” Yozgat’ı ve Bozoklu Celal’in torunları

Ekrem İmamoğlu’nun tutuklandığı günlerde düzenlenen destek eylemleri ve çiftçilerin traktörleriyle yaptığı protestolar, şehrin 1977’deki toplumsal hafızasının uyandığına dair bir alamet miydi bilinmez ama; tarım politikalarına, ekonomik sıkışmışlığa ve siyasal adaletsizliğe karşı dile getirilen bu tepkiler, CHP’nin bugünkü mitingine adeta bir arka plan oluşturdu.

Özgür Özel liderliğinde CHP’nin Yozgat’ta düzenlediği son miting, 1977’den bu yana ilk kez bu düzeyde bir ilgiyle karşılandı. Bu miting sadece kalabalığıyla değil, içerdiği mesajlarla da dikkat çekiciydi: Tarımda adalet, çiftçiye destek, gençlerin köyde kalmasını sağlayacak politikalar ve kamusal hizmetin yaygınlaştırılması gibi somut taleplerin ilgi gördüğü aşikâr. Yüzlerce traktörlük konvoy ise hem simgesel hem gerçek bir kırılma yarattı.

Etkinlik sırasında açılan bazı pankartlar ise tarihsel göndermelere sahne oldu. Özellikle “Sahip olduğunuz servet, bizden çaldıklarınızdır – Celâlî’nin torunları” yazılı afiş, dikkat çeken örneklerden biriydi. Celali İsyanlarının lideri Bozoklu Şeyh Celal’e anıştırma yapan afişte, sadece 1970’ler değil, 500 yıl öncenin belleğinin de diri olduğunu anlamak zor değil.


CHP’nin Yozgat’ta gerçekleştirdiği miting, partinin şehirdeki geçmişinden güç alarak yeniden bir zemin arayışında olduğunu gösteriyor. Ancak bu durumun kalıcı bir dönüşüme mi yoksa geçici bir hareketliliğe mi işaret ettiğini anlamak için önümüzdeki süreçteki yerel ve genel seçimlerdeki performans belirleyici olacak.

Yozgat’ın siyasi hafızası, geçmişte olduğu gibi bugün de farklı eğilimlere açık. Mevcut toplumsal taleplerin hangi politik programlar aracılığıyla karşılanacağı ise önümüzdeki dönemin en önemli sorularından biri olacak. (The Independentturkish)